Voor het bewerken van groenbemesters zijn verschillende mogelijkheden. Maaien, klepelen, rollen, kneuzen en zelfs chemisch. Er is een scala aan werktuigen, die voor bewerkingen kan worden toegepast.
“Schijveneggen, cultivators, frezen, spitten, ploegen, nkg, mulchen of direct zaaien. Je moet je dus van te voren wel afvragen wat je uiteindelijk wilt gaan doen. Niet als de groenbemester al staat. Bewerken is maatwerk. Geef de groenbemesters alle aandacht, die ze verdienen”, leidt Brigitte Kroonen de demonstratie bij de Groenbemesterdag, begin maart op het proefboerderij van Wageningen Universiteit in Vredepeel, in. Vanwege de natte omstandigheden kon er weinig in de praktijk worden getoond. Toch was er een mooie uitstalling van machines, die onder iets droger omstandigheden, de groenbemesters klein krijgen.
Hieronder een greep uit de machines die er getoond werden.
Väderstad Carrier XL 625
De schijveneg van Väderstad onderscheidt zich vooral ook door de nieuwe CrossCutter-disc. “Lange gewasresten worden zo in kleine stukken gehakt. Hoge groenbemesters kun je op deze manier reduceren en vermalen”, legt Marijn van den Akker van importeur Homburg Nederland uit. De techniek is afkomstig uit de koolzaadteelt en moet een oplossing bieden voor het verbod op Roundup. Het zigzagpatroon van de CrossCutter-disc wisselt bij iedere omwenteling tien keer van richting. “De schijf trekt zo de pollen uit de grond, intensiever dan de traditionele schijf.” De tentoongestelde eg stond daar met de traditionele rechte conische schijven van 61 centimeter. “Die geven altijd dezelfde snijhoek.”
Kverneland Qualidisc Pro 5000T
Jan Kozenbrink van Kverneland geeft aan dat de fabrikant een ‘eigenaardige’ schijveneg heeft ontwikkeld. Het onderscheidende kenmerk zit vooral in de vlakke conische schijven met kleine kartels. “Die snijden de bodem af, zeg maar. De kleine kartels leveren ook minder slijtage op. De geveerde armen zorgen voor de indringende werking.” Aan de voorkant zijn wielen geplaats om stabiliteit te geven. “De rol achter de machine moet het dekentje met vegetatie aandrukken voor de capillaire werking.” De uitvoering bij de Groenbemesterdag is uitgevoerd met een A-drill 500 pneumatische zaaimachine. “Met ketsplaatsjes voor de rol.”
Amazone Catros XL 6003-2TS
De Groenbemesterdag kende met de aanwezigheid van deze schijveneg een ware primeur. Het is namelijk voor het eerst sinds de Agritechnica dat de uitvoering te aanschouwen is. De volgbare messenwals maakt deze machine van Amazone uniek. “Die is voorzien van een dichte koker, zodat de wals niet snel vol zal lopen. Hij draait snel en deelt agressieve eerste klappen aan de groenbemester uit”, legt Nick Kuijken van Kamps de Wild uit. De grofgekartelde schijven hebben een vaste hoekopstelling. De lagers zitten aan de buitenkant en zijn voorzien van een oliebad, wat gunstig is met het oog op onderhoud. De veringwals heeft een matrixprofiel. “Hierdoor wordt de bodem streepsgewijs bewerkt, zodat water uit een regenbui kan wegstromen.” Alles is hydraulisch verstelbaar. Mogelijk is om de eg met een opbouwzaaimachine uit te voeren.
Imants Ecomix en Culter 3.0
De combinatie van de spitmachine en voorzetwoeler is volgens Roger Braspenning van Imants in de niet-kerende grondbewerking onderscheidend als het gaat om een vlak en schoon zaaibed. Waar zware combinatie door de omstandigheden in de problemen komen, kan met deze combinatie, die circa 2250 kilogram weegt waardoor een 120 pk-trekker er goed mee uit de voeten kan, zonder slib en insporing worden gewerkt. “Door de rechte smalle tanden blijft de gelaagdheid van de bodem intact en vindt er geen menging plaats.” Er is een spitas ontwikkeld van twaalf tot achttien centimeter speciaal voor de nkg. “Brokken grond worden rustig vermengd. Met een harkrol kan op lichte zand met dezelfde snelheid gewasresten een beetje in de grond worden gedrukt, waardoor dat schonere zaaibed ontstaat.”
Horsch Terrano 3FX en Cultro/Joker 3 CT
Eigenlijk toonde landbouwspecialist Zonna uit Beilen vier machines waarmee groenbemesters in combinatie gemaaid en ingewerkt kunnen worden. De Terrano 3FX is een multifunctionele cultivator, die een buizenwals met verschillende rollen heeft. De schijven zitten op één arm om verstopping tegen te gaan. Ze blijven recht staan. Het gaat om kleine schijven, die zo een vlak zaaibed geven. Aan de voorkant van de trekker is een Major cirkelmaaier geplaatst met tandwielkasten, die per as aangedreven zijn. De tweede uitvoering is Cultro 3 CT dubbele messenwals in combinatie met de Joker 3 CT schijveneg, die zo zijn uitgevoerd, dat aan de voorkant vlak wordt gezaaid. ‘Hoe vlakker, hoe beter’, is de overtuiging van Horsch. Deze uitvoering kan je met een snelheid tot twintig kilometer per uur mee uit de voeten.
Lemken Rubin 10 en Smaragd
Voor de aardigheid werd de hondstrouwe en onverwoestbare Smaragd van de proefboerderij, die inmiddels in de markt al is opgevolgd door Kristal, uitgestald. De Rubin 10 schijveneg is desalniettemin de blikvanger van Lemken. “De schijven hebben een diameter van 645 millimeter, waarbij de bolling zorgt voor het loswerken van de grond en maken een werkdiepte tot 14 centimeter mogelijk”, legt Hans Hoogland van Lemken uit. De schijfstelling (Hoogland: “Trekt nooit scheef”) is schuin, waardoor optimale indringing en vlakvullend werken mogelijk is. “Dit levert een optimaal meng- en verkruimelresultaat op.” De holle schijven zijn afzonderlijk op een beugel van gehard staal gemonteerd. Twee verdeeleggen, die achter de schijven aangebracht zijn en in hoogte en schuinte versteld kunnen worden, controleren hoe de stroom grond en gewas wordt afgegeven. Tegelijkertijd verbeteren ze de stroverdeling, terwijl er diagonaal op de dorsrichting wordt gereden.
Evers Orlov en graslandwoeler
Het opheffen van bodemverdichtingen en storende lagen, waardoor de wortels van gewassen het grondwater beter kunnen bereiken. Het is volgens Martijn Ekkelenkamp de belangrijkste reden dat hij namens Evers de graslandwoeler meegenomen heeft. Het werktuig met schijfwoelpoten en rollen kan in het najaar eventueel ook voor mais worden ingezet. Meest in het oog springt toch de trekker waar voorop een messenrol is bevestigd. “Met twee verschillende diameters, zodat ze niet in elkaars spoor gaan rijden. De kleine rol pakt de groenbemester agressief aan en zorgt voor een ‘vezelwerking’. De andere verkleint ook de grotere stuggere gewassen.” De Orlov-schijveneg heeft als bijzondere eigenschap de traploze hoekverstelling, waar Evers patent op heeft. “Met als voordeel dat je de schijven scherp kunt zetten voor het snijden en onderwerken onder alle omstandigheden.”
Dit betreft een gedeelte van een artikel uit het Vakblad De Loonwerker. Het hele en meer soortgelijke artikelen lezen? Neem dan een abonnement op het vakblad.
Tekst en foto's: Martin de Vries
