Topartikelen over mest uitrijden
Mest uitrijden op grasland en bouwland
Mest uitrijden gebeurt om de bodem te voeden en plantgroei te stimuleren. Bemesting gebeurt met werktuigen, zoals een sleepslangbemester, sleepvoetbemester of zodebemester. Ook bestaan er zelfrijders voor bemesting.
Wanneer mag ik mest uitrijden?
Mest uitrijden kan in verschillende perioden. Waar en wanneer hangt af van de soort mest. Per type mest, zoals dierlijke mest, zuiveringsslib of compost, gelden verschillende regels. Ook kan de periode voor het uitrijden van mest verschillen op basis van grondtype. In dit bericht leest u wanneer u het land op mag.
Andere regels sinds 2023
Sinds 2023 zijn er regels voor het uitrijden van mest verandert. Dit zijn regels over uitrijdperioden voor strorijke mest, drijfmest en vloeibaar zuiveringsslib. Voor drijfmest en vloeibaar zuiveringsslib verandert de uitrijdperiode niet wanneer het gaat om een vroege teelt.
Meer weten? Lees hier dan meer!
Meer nieuws over mest uitrijden
Toon meerWat is mest uitrijden?
Mest wordt gebruikt om de bodem te voeden waardoor gewassen gestimuleerd worden in hun groei. Gewassen hebben dus mest nodig om goed te kunnen groeien. Dit ondersteunt de voedselvoorziening. Door stikstof en fosfaat in mest kunnen planten beter groeien. De twee belangrijkste soorten mest zijn dierlijke mest en kunstmest. Daarnaast kan het land ook bemest worden met compost, zuiveringsslib of kalkmest. Te veel mest in het water of op het land kan gevolgen hebben voor de kwaliteit van oppervlaktewater en grondwater. Er gelden daarom regels voor bemesting.
Hoe kun je mest uitrijden?
Volgens wettelijke voorschriften geldt dat je mest op bouwland via een gesloten systeem op of in de grond dient aan te brengen en direct in dezelfde werkgang moet onderwerken. Er mag dan geen mest aan het oppervlak meer zichtbaar zijn. Op beteelde grond mag je de mest in sleufjes van 5 cm breed aanbrengen, op niet beteelde grond geldt dat ook en moeten de sleufjes bovendien minimaal 5 cm diep zijn (Verantwoorde Veehouderij, 2023).
Op grasland verschillen de regels per grondsoort. De meest actuele regelgeving vindt u op de website van de RVO.
Welke soorten mest worden gebruikt in de landbouw?
In de landbouw kunnen er verschillende soorten mest worden gebruikt op het land. De belangrijkste soorten zijn drijfmest en kunstmest. Dierlijke mest komt voor in drie vormen: vaste mest, dunne mest en gier. Drijfmest is een mengsel van vaste organische mest en vloeibare mest (gier). Kunstmest wordt geproduceerd met voedingstoffen die stikstof, fosfor, kalium of andere elementen (zoals magnesium en zwavel). Het grote voordeel van kunstmest is dat het snel werkt.
Ook compost, zuiveringsslib en andere organische meststoffen worden gebruikt om de bodem te voeden. Compost bestaat uit plantaardige resten zoals groenten, fruitschillen, bladeren, snoeihout en grasmaaisel. Het verspreiden van compost vereist een zorgvuldige planning en toepassing. Zuiveringsslib is een bijproduct wat ontstaat bij rioolwaterzuivering. Door upstream en downstream monitoring wordt elk ongeschikt bestandsdeel uit de slib verwijderd. Zo lopen landbouwers geen risico. Slib is rijk aan voedingstoffen en daardoor geschikt voor de bodem.
Regels rondom mest uitrijden
Je mag niet zomaar het land op met een giertank. De Nederlandse overheid, maar ook de Europese Unie, hebben een aantal regels opgesteld rondom het mestbeleid. Zo moeten landbouwers aan het begin van het jaar een bemestingsplan opstellen, waarin het bouwplan en het geplande gebruik van mest beschreven staan.
In Nederland gold er tot 2023 een uitzondering op de EU-regels rondom mest uitrijden. Dit noemen we mestderogatie. Dankzij derogatie was het toegestaan om meer stikstof uit te rijden op landbouwgrond dan de standaardhoeveelheid wat toegestaan is in de Europese Unie. Echter, vanaf 2026 verdwijnt deze uitzondering op de regels volledig. Derogatie wordt sinds 2023 afgebouwd en vanaf 2026 is er nog slechts 170 kilogram stikstof uit dierlijke mest toegestaan op landbouwgrond. De afbouw van derogatie heeft verschillende gevolgen voor de Nederlandse landbouw.
Ook gelden er verschillende regels per gebied. Zo is de uitrijperiode in gebieden met klei- en veengrond langer dan op zand- en lössgrond. Zand- en lössgrond bevatten grovere korrels dan klei- en veengrond, waardoor de uitspoeling naar oppervlaktewater hoger is. Hierdoor kan (drink)water vervuild raken. De Nederlandse overheid heeft ook een aantal met nutriënten verontreinigde gebieden aangewezen. Deze zogenaamde NV-gebieden worden ook als kwetsbaar voor uitspoelen beschouwd en daardoor mag er minder mest uitgereden worden in deze gebieden.
Voor meer gedetailleerde informatie en actuele wetgeving over het mestbeleid en de gevolgen ervan voor de landbouw en natuur in Nederland, kunnen boeren terecht bij de Rijksoverheid.
Mest uitrijden volgens de regels van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid 2023-2027 (GLB)
Sinds 2023 geldt er een nieuw Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB). Dat werd in 1962 al ingevoerd om de lage voedselproductie op gang te helpen, lage inkomens van boeren te ondersteunen en de verschillen in competitiviteit tussen Europese landen te harmoniseren. Het GLB heeft ook invloed op de bemesting: zo moet er rekening gehouden worden met bufferstroken. Dat is een strook grond langs een waterloop waarin geen mest of gewasbeschermingsmiddelen gebruikt mogen worden. Wel mag er weidegang plaatsvinden op deze strook. De breedte van de bufferstrook is afhankelijk van of het een droge, watervoerende of ecologisch kwetsbare waterloop betreft.
Meer weten over mest uitrijden?
Wil je meer weten over mest uitrijden of de toepassing hiervan? Bekijk bij het laatste nieuws de artikelen.
Heeft u aanvullende vragen? Of heeft u een verhaal wat u graag onder de aandacht wilt brengen over dit onderwerp? Neem dan vooral contact met onze redactie op.
De inhoud van deze pagina is onder voorbehoud. Voor meer gedetailleerde informatie en eventuele wijzigingen in de regelgeving is het raadzaam de website van de Rijksoverheid of de lokale landbouwadviesdiensten te raadplegen.