Wil geen van uw kinderen uw bedrijf overnemen om het bedrijfsmatig te runnen en er een volledig inkomen uit te halen? Dan is het ook mogelijk dat alle kinderen samen het familiebedrijf overnemen en in afgeslankte vorm voortzetten. ABAB vertelt u hier meer over in dit artikel.
Deze mogelijkheid ziet ABAB de laatste tijd steeds vaker voorbijkomen. Redenen om hiervoor te kiezen, zijn vaak gebaseerd op nostalgie en emotie: de betrokkenen willen het bedrijf de familie houden. ABAB zet de aandachtspunten hierbij voor u op een rij.
Positie ouders
Bij alle bedrijfsoverdrachten wordt als eerste gekeken naar de positie van de ouders. Wat voor oudedagsvoorziening hebben zij nodig om niet terug te moeten naar de eigen kinderen voor een aanvulling in het levensonderhoud? Sommige ouders schenken zo veel aan hun kinderen dat zij zelf vroeg of laat te weinig middelen hebben voor hun oudedagsvoorziening. De kinderen beweren dan dat ze in die situatie hun ouders altijd te hulp zullen schieten. De vraag is of zij er over tien jaar ook nog zo over denken. Mogelijk zijn de kinderen dan aanbeland in een levensfase met veel tijdsdruk en hoge financiële lasten, zodat er te weinig tijd en geld is om ouders te helpen.
Als meerdere kinderen het bedrijf overnemen zijn er grofweg twee mogelijkheden:
- alle kinderen dragen ongeveer evenveel bij in het behoud van het bedrijf;
- één kind draagt veel meer verantwoording voor het behoud van het familiebedrijf.
Alle kinderen dragen evenveel bij
Als alle kinderen evenveel bijdragen aan de instandhouding van het familiebedrijf, moeten zij afspraken maken over de taakverdeling. Het werkt meestal het best als alle kinderen evenveel verantwoordelijkheid nemen. Dit verhoogt de saamhorigheid.
Daarnaast moeten er afspraken worden gemaakt voor het geval dat één of meerdere kinderen zich toch een keer willen terugtrekken uit het samenwerkingsverband. Op welk aandeel heeft het uittredende kind dan recht? En, nog belangrijker: in welke vorm en wanneer wordt dit aandeel uitgekeerd? Heeft het uittredende kind recht op een uitkering in contanten? Dan moeten de overblijvende kinderen ervoor zorgen dat die contanten beschikbaar zijn. Als deze contanten niet of onvoldoende aanwezig zijn, moeten zij een lening afsluiten of bedrijfsonderdelen verkopen om te kunnen uitbetalen.
Eén kind draagt veel meer verantwoordelijkheid
Als één kind veel meer werkzaamheden verricht en verantwoordelijkheid neemt dan de anderen, moet hij daarvoor uiteraard beloond worden. Meestal is dat het kind dat bij het bedrijf woont. Het ligt voor de hand dat degene die duidelijk meer werkzaamheden verricht, ook de grootste beslissingsbevoegdheid krijgt over de te volgen koers van de onderneming en de bijbehorende investeringen. Dit kind moet het bedrijf immers zo inrichten dat de bedrijfsvoering past in zijn leven. Zijn leven bestaat immers uit meer dan het runnen van het familiebedrijf. Mogelijk heeft hij elders nog een baan en moet hij rekening houden met zijn eventuele partner en kinderen.
Discussie
De positie van de grond levert nogal eens discussie op tussen broers en zussen onderling. Grond is immers een combinatie van productiefactor en beleggingsvermogen. Bij alle andere productiefactoren (gebouwen, machines, vee) is er immers een rechtstreeks verband tussen investering en rendement. Bij deze productiefactoren is het veel gemakkelijker afspraken te maken over wie de kosten van bijvoorbeeld onderhoud en vervangingsinvesteringen draagt.
Bij grond is dat anders. Het saldo van grond is laag en de onderliggende waarde is hoog. De discussie draait vaak om wie in welke mate recht heeft op de onderliggende waarde van de grond. Deze discussie wordt vooral gevoerd binnen families waarin één kind zich meer inzet voor het behoud van het familiebedrijf dan de anderen. Op welk deel van de waarde van de grond heeft het kind dat zich bovenmatig inzet voor het behoud van het familiebedrijf recht en op welk deel van de waarde van de grond hebben de andere kinderen recht?
Bron: ABAB