Met 200ha fritesaardappelen teelt is Jan Berkers continu op zoek naar professionalisering van zijn hoofdteelt. De inzet van de nieuwe Dewulf CP42 4-rijige gedragen pootmachine is daarin de “next step“ voor het ruim 400 hectare tellende akkerbouwbedrijf uit Deurne.
De groei van het aardappelareaal op het bedrijf wakkerde de behoefte aan om gebruik te maken van de nieuwste functies op de Dewulf CP42 pootmachines. Het aanleggen van rijsporen en diverse rij-specifieke instelmogelijkheden.
Planttechniek
De pootmachine komt dit voorjaar zo’n vijf weken in actie om de 250 à 300 hectare te planten. Jan Berkers rekent voor het gemak met een capaciteit van zo’n 60 hectare per week. Bij optimale pootomstandigheden is 13 hectare per dag mogelijk.
Dewulf CP42 pootmachine
John van Spijk, is vanuit ABEMEC Machines B.V. als aanspreekpunt bij het bedrijf betrokken, hij licht de aankoop toe. “Jan Berkers heeft opnieuw voor een Dewulf CP42 pootmachine gekozen op basis van de goede ervaringen met de vorige die als betrouwbaar en nauwkeurig door hem wordt omschreven”. Van Spijk geeft uitleg over de planttechniek. “De plantdiepte en plantafstand in de rij zijn van een constante kwaliteit door het plantelement waarbij de vorentrekkers gemonteerd zijn op een parallellogram, door het gebruik van een ovaal pootkanaal, de knolgeleiding en de lage valhoogte”. De lagers van de aanaardschijven zitten aan de buitenzijde, dus niet in de grondstroom, borstels houden de bekers schoon en de dubbele MR control sensoren zorgen voor een automatische hoogteregeling van de aanaardkappen. Dat levert precies plantwerk op”.
Rijpadenschakeling
De nieuwe machine is uitgevoerd met een aantal extra opties, die ook het bedieningsgemak te goede komen volgens Van Spijk. “De ruggenwissers, die de spuitsporen direct in het veld leggen, worden automatisch door de GPS aangestuurd, waarbij de twee pootelementen uitgeschakeld worden. Bij deze machine worden ook de spuitdoppen en de granulaatstrooier uitgeschakeld. Dat laatste gebeurt door een automatische schakeling naar een derde granulaatbak voor 2 rijen. Dit voorkomt verspilling van spuitmiddel en granulaat”.
Berkers is hier enthousiast over. “Zo’n 6 a 7% van het areaal bestaat uit rijpad en het afsluiten van de vloeistofspuit als ook de granulaatstrooier levert een aanzienlijke besparing op”. Berkers spuit via het water Mirador (tegen Rhizoctonia), groeibevorderaar PhosN (Agrifirm) en vochtregulator Transformer (Agrifirm) mee in de rug via de spuitdoppen vlak voor aanaarden. Via de granulaatstrooier wordt Vydate (tegen aaltjes, luizen en coloradokever) in de rug gestrooid.
Berkers heeft een automatische schakeling gemaakt die bediend wordt door de sporenwissers. Zodra de wissers ingeschakeld worden, schakelt de vloeistofklep dicht voor de buitenste twee rijen spuitdoppen én tegelijkertijd schakelt die een derde – een extra voor dit doel extra gemonteerde – granulaatstrooier aan, die specifiek de binnenste twee rijen bewerkt en die de twee granulaatstrooiers uitschakelt die bij de reguliere pootbanen in actie zijn.
Sectie-Control
Daarnaast is de machine uitgevoerd met Row-Stop waarbij elk pootelement individueel in- en uitgeschakeld kan worden. Van Spijk “Met de Row-Stop & Shift is er een extra actuator voorzien aan de buitenste rijen om deze pootelementen 11% sneller te maken. Zo kan er 11% meer aardappelen gepoot worden aan de buitenkanten van spuitsporen en perceelranden, waar van nature meer water en zonlicht beschikbaar is voor de planten. De Row-stop sectiecontrol schakelt op basis van GPS ook bij geren tijdig de pootelementen aan en uit”. Met de techniek is variabel poten ook mogelijk, waarbij je op zwaardere gronden – GPS & taakkaart gestuurd- een kleinere pootafstand kunt instellen. Deze optie gebruikt Berkers niet omdat hij op zandgrond teelt.
Dewulf Erosion-Stop
Het meest in het oog springend aan deze machine is de Dewulf Erosion-Stop, oorspronkelijk ontwikkeld door Dewulf voor hellende percelen, ter voorkoming van het wegstromen van (regen)water. Van Spijk: “De Erosion-Stop werkt op basis van hydraulisch aangedreven geruisloos draaiende excenters waarop stalen scheppen gemonteerd zitten. Deze scheppen maken op geregelde afstand kleine ophopingen van aarde tussen de rijen. Die zogenaamde “micro-dams” optimaliseren de waterhuishouding op het veld. In de praktijk blijkt dit systeem uitermate geschikt voor een betere indringing ter plaatse van water, tijdens het beregenen”.
Voor Berkers is bovenstaande een belangrijke functie: “Percelen lijken altijd vlak maar niks is vlak, er is altijd afschot met afspoeling naar de sloot. Met de Erosion-Stop blijft water door regen of beregening beter in het perceel en spoelen meststoffen en bestrijdingsmiddelen niet af maar blijven op de plek. Ook verwacht ik dat de overheid in de komende jaren meer maatregelen verplicht gaat stellen om uitspoeling tegen te gaan”.
Specialisatie aardappelteelt
Berkers teelt 210 hectare aardappelen. Waarvan 180 hectare Fontane. Op zand het beste ras met goede bewaareigenschappen, volgens Berkers. Eigen pootgoed wordt geteeld op 10 hectare. Berkers is ook gestart met 20 hectare Zorba, een relatief vroeg ras dat af-land wordt verkocht en dat prima past in de arbeidsfilm in het najaar. En het geeft Berkers de mogelijkheid om in areaal te groeien zonder dat er extra opslagcapaciteit nodig is.
De grondbewerking voor het pootbed bestaat voornamelijk uit ploegen met als nabewerking de vorendrukker. Op “brokkige grond” komt de rotorkopeg daarna eraan te pas, maar dat is maar op hooguit 20% van de percelen het geval. Op de percelen waarop wendbaarheid belangrijk is vind Berkers een gedragen 4-rijer de beste optie. Hiermee kan het bedrijf qua capaciteit met de huidige teeltomvang prima uit de voeten.
Poten aardappelen
Bij het poten worden biostimulant PhosN meegegeven voor een goede start en een dito knolzetting. Het is een bacteriële bodemverbeteraar die fosfaat uit de bodemvoorraad versnelt omzet naar plant beschikbare fosfaat. Ook zet het middel atmosferische stikstof actief om naar een plantopneembare vorm. Bemestingsproeven laten een hoger tal en daarmee een hogere opbrengst zien, volgens Agrifirm.
Ook wordt de bodemuitvloeier Transformer aangebracht. Dit middel zorgt er volgens Berkers voor dat zowel in natte als droge omstandigheden de waterhuishouding op het perceel in orde blijft; bij droogte door het vasthouden van vocht en bij natheid door een betere verdeling van het vocht. Zodoende is er een betere verdeling van nutriënten en een gelijkmatiger werking van bodemherbiciden. De meeropbrengst is uit meerjarig onderzoek van Agrifirm naar voren gekomen. Daarop vertrouwt Berkers. In de praktijk is het lastig om meeropbrengsten concreet in procenten vast te stellen in de eigen bedrijfsvoering.
Zelfbouw
Net als zijn broer Frank Berkers, van Berkers Techniek in Deurne, heeft Jan een voorliefde voor het construeren van technische oplossingen voor praktische problemen. De kipper die de poters voor de pootmachine aanlevert is uitgerust met een zelfgebouwde achterlosser. Die wordt bediend via de hydraulische voorziening van de pootmachine met een snelkoppeling. De vulband heeft een spijlenband die het (eigen) pootgoed nog eens extra reinigt. Aan het chassis, voor de banden, heeft Berkers twee oude brandstoftanks gemonteerd die als waterreservoir dienst doen. Met een capaciteit van 1.000 liter kan de pootmachine er voor 5 hectare water aan onttrekken. Geen heen-en- weer gesleep van transportbandjes of waterbevoorrading!
Fendt 820 naar eigen smaak
Ook de Fendt 820 die voor de pootmachine staat, is aangepast naar eigen smaak. De dubbele cultuurbandensets voor en achter zijn zelfbouw. De bandensets zijn uit één stuk, zodat er geen problemen zijn met loslopen van de trommels en het breken van bouten bij het continu intensief gebruik van 5 a 6 weken.
De voorbandensets zijn staaltje van technisch vernuft. Om het wringen van de voorbanden – en de aanslag op de vooras – bij het draaien tegen te gaan, bouwde Jan een remtrommel uit een vrachtwagen tussen de dubbelluchtbanden in en sloot de bediening van de remtrommel aan op de perslucht van de Fendt. Op de rechte stukken klemt de trommelrem de buitenste velg aan zodat er tractie is via de voorwielaandrijving. Via een automatische schakeling, die de perslucht aanstuurt, schakelt de trommelrem uit, zodra de pootmachine opgeheven wordt.. en is er vrijloop door de bochten. Technische details zijn verkrijgbaar bij Jan Berkers.
Bekijk hieronder pootmachine in actie, met dank aan Marijn Jonkers voor de beelden.
Tekst: Jan Geert Vedelaar
Beeld: Marijn Jonkers
