Binnen het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouw Beleid (GLB) zijn er best veel punten te scoren op het gebied van biodiversiteit in grasland. Met bewezen technieken liggen er kansen om de zogenoemde eco-activiteiten te verzilveren. De doorzaaimachines van Vredo zijn bij uitstek geschikt om slim om te gaan met de genomen en aangekondigde maatregelen. Dat blijkt ook uit proeven die de machinefabrikant uit Dodewaard samen met graszaadleverancier Barenbrug heeft uitgevoerd. “Hier ligt ook een kans voor loonwerkers, want hun Vredo-machine is in de basis supergoed geschikt om kruiden door te zaaien.”
Kernwoorden bij het doorzaaien van kruiden en klavers zijn licht, lucht en ruimte. Met de juiste voorbewerking is er heel veel mogelijk en daarmee ook te voldoen aan de ‘conditionaliteiten’ waarmee een boer in aanmerking komt voor de basispremie en de extrapunten binnen de eco-regeling van het Gemeenschappelijk Landbouw Beleid (GLB).
Optimaal gebruik van grasland en bufferstroken in nieuwe GLB
Productspecialisten Anne van Engelen en Thijs Jacobsen van Vredo Dodewaard hebben studie gemaakt van het nieuwe GLB en weten dat er tussen de eco-regelingen een aantal maatregelen zit waarbij de focus ligt op optimaal gebruik van grasland en bufferstroken: langjarig grasland, gras/klaver, grasland met kruiden en bufferstroken met kruiden.
“Goed doorzaaien maakt van grasland en bufferstroken een rijke voedingsbron”, merkt Thijs Jacobsen op. “Als je tussen gras zonder voorbewerking wilt in zaaien, dan heeft de Vredo-doorzaaimachine ten opzichte van de doelen binnen het GLB een onderscheidend vermogen.”
Kans voor loonwerkers met goede doorzaaimachine
Heel veel bestaand grasland voldoet volgens Tom Niehof van Barenbrug op dit moment nog niet aan de voorwaarden van het nieuwe GLB. Denk daarbij aan grasklaver, kruidenrijk gras of langjarig grasland. Daarentegen zijn klavers en kruiden al steeds meer gemeengoed geworden. “Daarmee ligt er zeker een kans voor loonwerkers met een goede doorzaaimachine. Het is zonde om een goede bestaande grasmat te scheuren om klavers en kruiden in de grasmat te krijgen”, constateert hij.
Slimme inzet van mens en machine
Bij het doorzaaien van kruidenmengsels is de voorbewerking van het grasland van groot belang. Bij Vredo werken ze doorgaans met een Evers fronteg waarmee het grasland wordt voorbereid en vervolgens in één werkgang direct doorgezaaid met een Vredo-doorzaaier.
Het is een oplossing die uitstekend past binnen het nieuwe GLB. Op deze wijze voldoe je meteen aan een aantal minimum voorwaarden waarmee de boer de basispremie verdient. Doel van het GLB is dat in heel Europa een basiskwaliteit van de natuur wordt nagestreefd. De nieuwe regels vragen om een slimme inzet van mens en machine. Slim en doordacht beheer van grasland is daar een onderdeel van.
Doelen GLB bereiken met bestaande technieken
Vredo is vorig jaar samen met graszaadleverancier Barenbrug proeven gestart, om te kijken hoe met bestaande technieken, doelen binnen het GLB kunnen worden bereikt. “Een kruidenrijk mengsel vraagt wel een andere aanpak dan bij het doorzaaien met bijvoorbeeld Engels raaigras. Het heeft andere eigenschappen, die vragen om een andere voorbewerking, zaaidiepte en dosering”, aldus Anne van Engelen van Vredo.
Het betreft een plan dat je bij het begin van het teeltjaar klaar moet hebben, wil het uiteindelijk succesvol zijn.
Anne van Engelen
De proeven hebben uiteindelijk een teelthandleiding ‘Kruiden doorzaaien’ opgeleverd, maar ook de wetenschap dat met bewezen technieken er heel veel mogelijk is. “Doorzaaien van kruiden in bestaand grasland kan namelijk prima als je een goed management hanteert. Uiteindelijk draait het om voldoende licht, lucht en ruimte zodat de zaden zich goed kunnen ontwikkelen. Het is belangrijk dat je doordacht aan de slag gaat. Het betreft een plan dat je bij het begin van het teeltjaar klaar moet hebben, wil het uiteindelijk succesvol zijn. Goed in kunnen spelen op de pH-waarde van je bodem heb je natuurlijk niet van de één op de andere dag gerealiseerd. Dat zie je op dit moment ook terug in de markt, het is een soort tussenjaar. Om een nieuw mengsel goed tot z’n recht te laten komen, kiezen veel mensen er toch voor om de bestaande mat met een rotorkopeg weer zwart te maken. Nadeel is dat je dan perceelsopbrengst mist omdat je weer helemaal opnieuw begint en je een grote kans hebt op vochtverlies.”
Kruiden vs. bestaande gras
Uitdaging is dat de kruiden concurrentie hebben van het bestaande gras in de grasmat. Er moet wel voldoende ruimte zijn, zodat de kruiden zich goed kunnen ontwikkelen. “Hoe minder gras hoe beter het nieuwe plantje tot zijn recht komt”, aldus Thijs Jacobsen. Ook bemesting en onderhoud in de vorm van beweiden zijn belangrijke schakels. “Maar uiteindelijk is het de Vredo-doorzaaimachines mogelijk om op vijf tot tien millimeter diepte het zaadje nauwkeurig en zonder schade aan de grasmat in de grond te brengen. Dit is de plek met het meeste vocht, zonder dat je zode schade toe brengt.”
Tien tot vijftien procent meer opbrengst
Bij langjarig grasland is het van belang dat het gras jong en sterk wordt gehouden. Het behouden en verbeteren van de graskwaliteit, wat je met doorzaaien realiseert, heeft ook als voordeel dat de graszode blijft bestaan en hierdoor de teruggroei vlotter verloopt. Als graszaad op de juiste manier in de grond wordt gebracht, leidt dit tot tien tot vijftien procent meer opbrengst. Voor een veehouder is dit netto al snel een winst van meer dan tweehonderd euro per hectare.
Gecoat mengsel vereenvoudigd doorzaaien
Volgens Tom Niehof heeft Barenbrug een goed mengsel voor doorzaaien. “Breed toepasbaar op weidepercelen.” De samengestelde grassen in het mengsel komen gemiddeld tot laat tot bloei, wat goed past bij normaal gras. “Ze hebben zogenoemde koude kiem. De zaden zijn geselecteerd op kiemenergie en komen het snelst boven om grasland succesvol door te zaaien.”
Volgens Niehof coat Barenbrug sinds vorig jaar ook klavers, wat doorzaaien ook vereenvoudigd. “Door de coating worden de zaadjes groter, waardoor het eenvoudiger verzaaibaar is en ze beter op de bodem blijven plakken. Zo zijn ook de klavermengsels meer geschikt geworden voor doorzaaioplossingen.” Voor kruiden doorzaaien adviseert Barenbrug om Nutriherb Engels te gebruiken wat zorgt voor een snelle vestiging en minder kans op onkruiden. “Daarnaast kijken we nu wat effecten van zaadbehandeling zijn op het resultaat bij doorzaaien. De nadruk ligt hier op biostimulanten en zaadverzwaring.”
Belangrijkste slag zit ‘m in het management
Toch benadrukt ook hij dat de belangrijkste slag geslagen wordt in het management. “Het voldoende terugdringen van de grasmat voor het doorzaaien en de aanwezigheid van voldoende vocht vergroot de kans van slagen. Dat laatste punt kun je niet altijd sturen, maar er zijn best veel boeren die in het bezit zijn van een regenhaspel. Misschien moeten we die wat vaker gebruiken om zaad beter te laten kiemen.”
Het merendeel van het graszaad levert Barenbrug via de handel aan loonwerkers. Met doorzaaien ligt daar ook een mooie kans, omdat dit werk wat later in het seizoen plaatsvindt en waardoor een loonbedrijf zijn werkzaamheden meer kan spreiden. Niehof: “Belangrijk leerpunt is voor loonwerkers dat zij altijd een specifiek doorzaaimengsel op de plank moeten hebben. En dan heb ik het niet over een standaard mengsel voor blijvend grasland. In mijn ogen is dat een veel gemaakte fout. ‘BG-zaden’ hebben over het algemeen een lagere concurrentie vermogen bij zaaien en zijn kwalitatief en daardoor minder geschikt voor doorzaaien.”
Nieuw GLB en doorzaaien mooie kans voor loonwerkers
Ook Vredo ziet het nieuwe GLB en daar aan gekoppeld het doorzaaien als een mooie kans voor loonwerkers. “Dankzij de ontwikkeling van bredere doorzaaimachines met een hoge capaciteit en uitgevoerd met het dubbele schijven systeem kan met de Vredo doorzaaimachines tot 96 procent ontkiemingspercentage worden behaald, met een gelijkmatige verdeling en nauwkeurige dosering van het gras- en kruidenzaad”, vertelt Thijs Jacobsen. Dankzij het innovatieve gebruik van dubbele schijven voor het maken van een onverdichte snede in de grond en het op de juiste diepte inzaaien van zaden vindt het doorzaaien plaats zonder het grasland te beschadigen. Ook voor het doorzaaien van grove akkerbouwzaden in bestaand grasland en het inzaaien van bufferstroken is een Vredo doorzaaimachine een perfecte oplossing.
Naast de Agri-serie, de mechanische doorzaaimachine, heeft Vredo ook een pneumatische doorzaaimachine ‘Agri Air’ in haar programma. Deze hydraulisch aangedreven pneumatisch gedoseerde doorzaaimachine is verkrijgbaar in twee werkbreedtes 2,5 en 2,9 meter. Het voordeel van de Agri Air is de mogelijkheid van het zaaien van zeer lage doseringen, onder andere gewenst bij het zaaien van pure klaverzaden en kruidenmengsels.
Agri Twin doorzaaier
De Agri Twin is echt een capaciteitsmachine. Dit is een hydraulisch aangedreven, pneumatisch gedoseerde doorzaaier in twee breedtes van 4,4 meter en 5,8 meter. De Vredo doorzaaimachines zijn allen leverbaar met twee verschillende soorten rollen namelijk de gladde of packerringenrol. “Deze laatste bestaat uit gietijzeren getande schijven die onafhankelijk van elkaar vijf centimeter omhoog of omlaag kunnen bewegen voor een optimale bodemaanpassing.”
Bovendien heeft de getande packerringenrol volgens Anne van Engelen als voordeel dat er een extra nabewerking plaatsvindt en drukt deze rol de snede ook zijdelings aan voor het nóg beter inklemmen van het zaad. “In de praktijk zien we dat de vraag naar pakkenringrollen toeneemt. Dit vanwege het feit dat slechte grassen en onkruiden een opdonder krijgen wat de ontwikkeling van gezaaide klavers of kruidenmengsels ten goede komt.”
Lees ook de whitepaper ‘Slim omgaan met het nieuwe GLB‘
Tekst: Martin de Vries
Beeld: Vredo Dodewaard
